Dieta łagodząca emocje - 4 ajurwedyjskie przepisy dla doszy vata

Dieta ma wyjątkowe miejsce w starożytnym hinduskim systemie lecznictwa zwanym Ajurwedą. Ajurwedyjskie leczenie polega na przywracaniu harmonii naszej pierwotnej natury. W ajurwedzie zasadą przewodnią jest twierdzenie, że „podobne zwiększa podobne”, tak więc stosujemy ją w terapii. Zazwyczaj należy zacząć leczenie od zneutralizowania stanu negatywnego za pomocą elementów o cechach przeciwstawnych zaburzeniu. Takie też zasady stosuje się do leczenia w ajurwedzie zaburzeń psychicznych.

Jeśli więc nasz umysł jest zaburzony z powodu nadmiaru emocji, jakie odciska w nas rzeczywistość, stosuje się terapię polegającą na ich łagodzeniu. Strach i niepewność łagodzimy zmianą stylu życia, zmianą nawyków oraz dietą oczywiście.

Jaka dieta najbardziej łagodzi niepewność i strach według ajurwedy? Bez wątpienia dieta dla osób konstytucji vata.

Dieta dla vata – charakterystyka

Jako że vatę budują żywioły przestrzeni – akaśa i powietrza – waju, charakteryzujące się suchością, lekkością i chłodem, do jej łagodzenia stosujemy pokarmy równoważące te cechy, czyli pożywienie nawilżające, ciężkie i ciepłe.

Smaki równoważące doshę vatę to:

• słodki
• kwaśny
• słony

Smaki zaburzające doszę vata to

• gorzki
• cierpki
• ostry

Duże ilości tych smaków w diecie dla vata zaburzają tę doshę i dlatego nie powinno się ich za często używać, jeśli chce się pożywieniem złagodzić emocje.

Łagodzenie doszy vata dietą

Jeśli zamierzamy złagodzić nasze stany psychiczne pożywieniem, powinniśmy unikać dużej różnorodności pokarmów w czasie pojedynczego posiłku. Najlepsze będą w tej sytuacji posiłki odżywcze i łagodne – najlepiej jednodaniowe i jednogarnkowe.

Aby złagodzić zaburzenia vaty za pomocą diety, starajmy się też spożywać posiłki powoli i w spokojnej atmosferze – skupiając się tylko na jedzeniu. Nie powinno się także omijać posiłków, ponieważ potrzeba stałego i zrównoważonego źródła energii w ciągu całego dnia jest tu istotna. Jeśli więc chcesz złagodzić uczucie strachu czy niepewności, nie zaczynaj diety odchudzającej ani redukcyjnej. To zostaw sobie na czas spokoju i nadmiaru. Nie znaczy to, że mamy się przejadać. Przejadanie bowiem także wzmocni i zaburzy nierównowagę powodowaną przez emocje.

Kiedy i jak stosować dietę łagodzącą emocje?

Weźmy także pod uwagę to, że element vata nasila się wraz z wiekiem, a więc im jesteśmy starsi, tym łatwiej ulega zaburzeniu. Czyli wraz z wiekiem stajemy się bardziej podatni na kompulsywne myślenie o problemie, przejmowanie się wszystkim, co popadnie, cierpimy na bezsenność (zobacz -> 7 ajurwedyjskich sposobów na bezsenność) lub wybudzanie się w nocy z powodu „nocnych strachów”. W takim czasie powinniśmy jeść cztery posiłki dziennie.

Ważne jest tu codzienne śniadanie – ciepłe i pożywne (dieta dla vata, czyli jedz ciepłe posiłki). Najlepsze są wszelkie owsianki i kleiki zbożowe z owocami lub zupy kremy. Świetne będą też placki, podpłomyki podawane na ciepło. Pokarmy i napoje powinny być teraz w większości wyłącznie ciepłe.

Bardzo dobrze do dań obiadowych czy lunchowych w tym czasie pasuje tradycyjna kuchnia indyjska. Wszelkie gulasze warzywne – sycące i kremowe typu curry i sabji będą tu jak najbardziej na miejscu. Ciepłe przekąski indyjskie także. Zupy – zarówno w postaci kremów, jak i tradycyjne, na przykład odmiany sambaru lub rzadszego dahlu. Pamiętajmy jedynie, że jeżeli dieta ma łagodzić emocje, powinniśmy w niej zmniejszyć ilość smaku ostrego, który w kuchni indyjskiej jest często obecny. Spożywajmy owe dania raczej z plackami niż z ryżem. Jeśli już wybierzemy ryż, należy go przed gotowaniem (na sucho) uprażyć przez 3 minuty na łyżce masła klarowanego, a dopiero potem zalać wodą.

Poniżej znajdziesz 4 przepisy, które możesz włączyć do diety dla vata, by łagodzić emocje. Więcej wegetariańskich przepisów na śniadania, obiady, kolacje i desery najdziesz w darmowym e-booku „Dieta Jogina”

1. Curry z dyni i kukurydzy

Składniki

• 1 mała dynia piżmowa,
• szklanka kukurydzy (świeżej, mrożonej lub konserwowej),
• 1 marchewka,
• cebula,
• 1 i 1/2 szklanki mleka kokosowego,
• 1/2 szklanki nerkowców,
• 3 łyżki musu kokosowego,
• 3 łyżki ghee,
• 2 ząbki czosnku,
• 2 cm kłącza imbiru,
• 1 łyżeczka nasion kuminu,
• 2 goździki,
• 1/2 łyżeczki nasion kolendry,
• 2 strączki kardamonu,
• 1/4 łyżeczki cynamonu,
• 2 liście laurowe,
• 2 łyżeczki mieszanki curry,
• 1/4 łyżeczki pieprzu cayenne lub 1 świeża papryczka ostra,
• 2 łyżeczki kurkumy,
• sól.

Przygotowanie curry

Suche przyprawy rozcieramy w moździerzu. Do garnka wrzucamy ghee. Kiedy się roztopi, wrzucamy mieszankę przypraw i chwilę mieszamy. Dorzucamy rozdrobniony czosnek, imbir i papryczkę chili (jeśli używamy świeżej). Chwilę mieszamy. Dorzucamy pokrojoną drobno cebulkę i dusimy ją, mieszając, aż się zeszkli. Dorzucamy pokrojoną w kosteczkę marchewkę. Dusimy 2–3 minuty. Dodajemy pokrojoną w jednocentymetrową kostkę dynię, orzechy i kukurydzę. Zalewamy wszystko 2 szklankami wody i dodajemy przyprawę curry. Dusimy, mieszając około 10–12 minut. Dodajemy sól do smaku, mus kokosowy i mleko kokosowe. Doprowadzamy do zagotowania i wyłączamy gaz. Curry jest najlepsze, jeśli dojdzie samo w zamkniętym garnku. Musimy mu dać ok. 10–15 minut. Warzywa nie będą rozgotowane, a przejdą smakiem.

2. Placek nadziewany ziemniakami – aloo paratha

Składniki

Ciasto:

• 2 szklanki mąki pszennej pełnoziarnistej,
• około 1 szklanka wody,
• 1 łyżka oleju kokosowego,
• 1 łyżeczka soli

Farsz:

• 1 cebula,
• 3 spore ziemniaki,
• łyżeczka soli,
• 1/2 łyżeczki kurkumy,
• 1 łyżka ghee lub oleju kokosowego,
• posiekana mała papryczka chili,
• 1 łyżeczka przyprawy garam masala.

Przygotowanie aloo paratha

Robimy ciasto. Na deskę wysypujemy mąkę i dodajemy olej, sól i powoli dolewamy wodę, zagniatając ciasto – na przykład podobnie jak na pierogi. Ciasto ma być miękkie i elastyczne.

Odkładamy ciasto do miski i odstawiamy na pół godziny – niech dojdzie. W tym czasie gotujemy ziemniaki w mundurkach. Ugotowane ziemniaczki rozgniatamy widelcem. Kroimy drobniutko cebulę i smażymy na roztopionym maśle klarowanym na brązowy kolor. Dodajemy do niej wszystkie przyprawy oraz ugotowane rozgniecione ziemniaki. Przesmażamy jeszcze, mieszając 5 minut. Gdy farsz ostygnie, jest gotowy.

Z ciasta formujemy spore kulki wielkości brzoskwini. Rozgniatamy je na placki około 10 cm średnicy. Na placku układamy kulkę z ziemniaków także wielkości brzoskwini i zalepiamy brzegi ciasta, tak aby farsz był w środku. Po czym bardzo delikatnie podsypując mąką, rozwałkowujemy ciasto z farszem na placek o średnicy 15–18 cm. Ja placki te piekę bez tłuszczu na elektrycznej patelni do naleśników. Jest fajna, bo nie trzeba używać do niej tłuszczu. Jeśli takiej nie masz, wykorzystaj dobrą patelnię, ale ciut ją skrop oliwą. Kładziemy placek na rozgrzaną patelnię i czekamy, aż na powierzchni zaczną się robić „bąble”. Wtedy przewracamy na drugą stronę. Po czym powtarzamy tę czynność jeszcze dwa razy. Jemy ciepłe.

3. Tofu w mango curry

Składniki

• 1 kostka wędzonego tofu,
• 1 duża czerwona cebula,
• 2 ząbki czosnku,
• 3 łyżki ghee lub oleju kokosowego,
• 1 szklanka gęstego mleka kokosowego,
• 3/4 szklanki przecieru pulpy z mango,
• 1 łyżka przyprawy garam masala,
• łyżeczka soli,
• 1 papryczka chili,
• 1/2 łyżeczki czarnego pieprzu,
• 1/4 łyżeczki nasion kuminu,
• 1/4 łyżeczki zmielonego cynamonu,
• 2 łyżki sosu sojowego,
• 1 łyżka startego kłącza imbiru,
• 3 goździki,
• 3 liście laurowe,
• kolendra świeża.

Przygotowanie

Tofu kroimy w grubsze plastry i obsmażamy na rozgrzanych 3 łyżkach ghee z obu stron, aż nabierze ciemniejszego złotego kolorku. Dodajemy pokrojoną drobniutko papryczkę chili, 1/2 łyżki garam masali, sos sojowy i cynamon. Smażymy jeszcze minutę i zdejmujemy z gazu.

Cebulę, czosnek i imbir miksujemy na gładką masę. Na patelni rozgrzewamy pozostałą łyżkę ghee i dodajemy liście laurowe, rozgniecione ciut goździki i kumin. Smażymy miksturę, ciągle ją mieszając, i dodajemy zmiksowaną cebulę z imbirem i czosnkiem. Smażymy, aż lekko zbrązowieje i się przysmaży, mieszając. Dodajemy gęste mleko kokosowe i przecier z mango, pozostałą garam masalę, pieprz i sól. Mieszamy, gotując minutę, i dodajemy usmażone wcześniej w przyprawach tofu.

Gotujemy na bardzo małym ogniu około 10 minut, aż sos zgęstnieje. To najczęściej zależy od konsystencji i jakości mleka kokosowego. Jemy gorące i pachnące, posypane kolendrą. Podajemy z plackami (np. z paratha) albo z ryżem.

4. Słona owsianka kanda poha

Składniki

• 1 szklanka płatków owsianych,
• duża czerwona cebula,
• 1 szklanka mleka kokosowego,
• 1/2 szklanki zielonego groszku,
• 1/2 pęczka zielonej kolendry,
• 4 łyżki orzechów mieszanych,
• 3/4 łyżeczki soli,
• 1/2 łyżeczki kurkumy,
• łyżka ghee lub oleju kokosowego,
• 1/2 łyżeczki nasion gorczycy,
• 1 łyżeczka curry,
• 1/2 łyżeczki brązowego cukru,
• 2 łyżki soku z limonki,
• 1/4 łyżeczki asafetydy,
• 1 malutka papryczka chili.

Przygotowanie

Namaczamy płatki w 1 1/2 szklanki wody. Odstawiamy na minimum godzinę. Orzechy kroimy i prażymy na suchej patelni. Cebulę i papryczkę kroimy drobniutko. Na patelni rozgrzewamy ghee i wrzucamy gorczycę. Jak zacznie strzelać, dorzucamy papryczkę, asafetydę oraz posiekaną cebulę. Smażymy, mieszając, aż się zeszkli. Dorzucamy curry i kurkumę, groszek, cukier, sól. Mieszamy, dusimy chwilę i zalewamy mlekiem kokosowym. Mieszamy, aż mleko się wchłonie. Dodajemy orzechy prażone i jeszcze chwilę dusimy. Posypujemy kolendrą i polewamy sokiem z cytryny.

Więcej o tym, jak świadomie się odżywiać z duchem jogi posłuchasz w podcaście:

Jeśli chcesz zbudować nawyki regularnej praktyki jogi, przekonać się bezpośrednio o tym, jak ta zmiana wpływa na Twoje ciało i umysł, to zapraszamy Cię do wyzwania: Nowy Początek – małe kroki do WIELKIEJ zmiany.

SPRAWDŹ WIĘCEJ KORZYŚCI TEGO WYZWANIA